Water
Warmte
Smart metering
Energie-efficiency

"Kleine nutsbedrijven moeten slim zijn"

Gemeente Överkalix, Zweden

Warmtebedrijf Överkalix combineert traditionele netwerkuitlezing van haar warmte- en watermeters met gedegen drive-by-uitlezing met behulp van een vuilniswagen. Het resultaat is zeer efficiënte meteruitlezing tegen minimale kosten en middelen. Daarnaast leveren de vergaarde meetdata een uitstekende basis voor toekomstige optimalisaties.

Met slechts enkele medewerkers en 2.050 meters, verspreid over 2.900 vierkante kilometer, heeft Warmtebedrijf Överkalix altijd al getracht om de beperkte middelen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Dit resulteert in de nieuwe meetoplossing van het bedrijf, die net zo briljant als simpel is. 

De perfecte mix voor meteruitlezing
In het centrale deel van Överkalix worden alle water- en warmtemeters automatisch uitgelezen met READy, de netwerkoplossing van Kamstrup, met vier antennes die op de kerktoren geplaatst zijn. 

In de meer afgelegen gebieden van het leveringsgebied worden de overige uitlezingen verzameld met behulp van een vuilniswagen met concentrator. En dat zonder extra kosten of inspanningen van de chauffeur.

Hij rijdt zijn routes in de vrachtwagen zoals hij gewend is en de meters die zich in zijn nabijheid bevinden worden automatisch uitgelezen. Vervolgens wordt de meetdata elk uur via GPRS naar het warmtebedrijf verstuurd.

Kenneth Sköld, directeur van Warmtebedrijf Överkalix, kwam meer dan tien jaar geleden op het idee om een vuilniswagen in te zetten bij het uitlezen van meters. Dat was destijds op basis van de algemene regel dat daar waar water gebruikt wordt, ook afval geproduceerd wordt, wat betekent dat er een basis was voor synergie tussen de twee diensten. 

Destijds was de benodigde technologie echter nog niet beschikbaar om het idee te realiseren.

"Nu kunnen we in plaats daarvan onze tijd, middelen en kennis gebruiken voor preventieve maatregelen en operationele optimalisatie," 

– Kenneth Sköld, directeur van Warmtebedrijf Överkalix.

Kleine nutsbedrijven moeten slim zijn

Met toenemende concurrentie van alternatieve warmtebronnen zoals warmtepompen staan energieleveranciers, met name de kleinere, onder druk om kosten te verlagen, de operationele efficiëntie te verbeteren en het dienstenaanbod aan klanten uit te breiden. 

Volgens Kenneth Sköld speelt slim meten een grote rol bij het vinden van de oplossing voor deze drie uitdagingen: "Kleine nutsbedrijven moeten slim zijn. We moeten de technologie die onze administratieve druk kan verlichten omarmen."
Hij legt uit dat eenvoud en efficiëntie altijd al kernwoorden zijn geweest bij alles wat ze doen bij Warmtebedrijf Överkalix: "We zijn constant proactief bezig met vooruitdenken om alles zoveel als mogelijk te vereenvoudigen." 

De nieuwe en volledig geautomatiseerde meetoplossing is hier een voorbeeld van. "Ons bedrijf is te klein om experts in dienst te nemen, voor ons geldt dat we de juiste vragen moeten stellen aan de juiste deskundigen - zoals Kamstrup."

Het vuilniswagenconcept - gewoon geniaal

Het vuilniswagenconcept combineert innovatieve mobiele meteruitlezing met de bestaande infrastructuur. Het is ideaal voor energieleveranciers met een groot geografisch gebied, waar netwerkuitlezing en drive-by oplossingen niet kosteneffectief zijn. 

Er wordt een concentrator in de vuilniswagen geplaatst en de meters worden automatisch uitgelezen terwijl de vrachtwagen zijn gebruikelijke ronde door het leveringsgebied maakt om afval op te halen. De communicatie gaat via de krachtige en veilige Wireless M-Bus C1 mode en de data worden via GPRS naar het energiebedrijf verzonden. Alleen de concentrator in de vrachtwagen heeft een GPRS-verbinding nodig waardoor de communicatiekosten tot een minimum beperkt blijven.  De chauffeurs hoeven geen extra werk uit te voeren of een speciale opleiding te volgen, wat het concept uiterst efficiënt en vrijwel kosteloos maakt. 

De genialiteit van het concept zit in de eenvoud ervan. Het is daarom een duidelijke keuze, zeker voor kleinere gemeentes waar de vuilniswagens vaak eigendom van de gemeente zijn.

Verbeterde bedrijfsvoering en service

Naar verwachting zal de investering in slim meten op de lange termijn leiden tot significante financiële besparingen, maar het bedrijf profiteert direct al van voordelen zoals een vereenvoudigde administratie en verbeterde verwerking van meteruitlezingen. 

Daardoor kunnen de werknemers hun werk efficiënter doen. "Nu kunnen we in plaats daarvan onze tijd, middelen en kennis gebruiken voor preventieve maatregelen en operationele optimalisatie," zegt Kenneth Sköld.

Een andere belangrijke reden voor het implementeren van slimme meters is de focus op eerlijke en accurate facturatie van klanten.
Hoewel de warmtemeters in Överkalix voorheen uitgelezen werden met een handheld terminal, werd het waterverbruik tot dusver nog gefactureerd op basis van meterstandenkaarten die werden ingevuld door de klanten zelf. Met de nieuwe meetoplossing worden klanten gefactureerd op basis van hun exacte verbruik.

Dit sluit aan op de missie van het bedrijf om de hoogst mogelijke klantenservice te bieden en een van de functies die dit ondersteunen is de lekdetectie in watermeters. 

In het verleden kon het maanden duren voordat lekkages werden opgemerkt. Tegenwoordig kan het bedrijf de klant snel op de hoogte brengen, waardoor waterverlies en schade worden beperkt.
Naast het nieuwe meetsysteem is het warmtebedrijf van Överkalix ook overgestapt van het oude data-management programma PcBase naar READy Manager. 

Vanwege de vele extra functies in READy vergelijkt Kenneth Sköld het verschil tussen de twee systemen met het verschil tussen een typemachine en een computer. 

Enkele voorbeelden zijn de verbeterde analyse- en visualisatiemogelijkheden en daarnaast het eenvoudigere beheer van meters en data waardoor vragen van klanten en disputen met klanten professioneler kunnen worden afgehandeld. 

"We hebben niet het geld, de mensen of de middelen om enorme stappen te zetten. In plaats daarvan zijn we constant bezig met optimalisatie en bij dat proces vormt onze meetoplossing de basis voor resultaten die niet alleen gunstig zijn voor het bedrijf, maar ook voor onze klanten."

Stap voor stap optimaliseren

Vanaf nu kan men bij Warmtebedrijf Överkalix de meetdata voor veel meer gebruiken dan voorheen. 

Een belangrijk aandachtsgebied zal het verder verlagen van de retourtemperatuur zijn om zodoende warmteverlies in het netwerk te beperken, wat tot nu toe op een warme zomerdag, maar liefst 70% kon zijn. 

Andere belangrijke gebieden zijn de identificatie en verbetering van niet juist ingeregelde warmte-installaties en de optimalisatie van de druk in het distributienet. Door die beter te laten aansluiten op het werkelijke verbruik op bepaalde momenten van de dag of nacht. 

"We hebben niet het geld, de mensen of de middelen om enorme stappen te zetten. In plaats daarvan zijn we constant bezig met optimalisatie, en bij dat proces vormt onze meetoplossing de basis voor resultaten die niet alleen gunstig zijn voor het bedrijf, maar ook voor onze klanten," zegt Kenneth Sköld.
Transparant verbruik
Een andere stap voorwaarts die Warmtebedrijf Överkalix onlangs gezet heeft om de service en ervaring van klanten te verbeteren, is de aanschaf van eButler, de online oplossing van Kamstrup voor visualisatie van energie- en waterverbruik voor consumenten. 

Met eButler kunnen consumenten een snel overzicht krijgen en hun verbruik per uur volgen op hun pc of met een app op hun smartphone of tablet. 

Consumenten krijgen niet alleen gedetailleerd inzicht in hun eigen verbruikspatroon, ze kunnen ook individuele limieten instellen wanneer ze onmiddellijke en directe meldingen willen ontvangen bij lekkage of andere onregelmatigheden. 

Zo besparen ze niet alleen geld, maar kunnen ze actief hun verbruik van energie en water aanpassen.
Over deze case:
• 1.600 watermeters
• 450 warmtemeters
• Meteruitlezing: READy fixed network en mobiel uitlezen met de plaatselijke vuilniswagens 
• Drie concentrators (twee in de kerk en één in de vuilniswagen)
• eButler voor gemakkelijke visualisatie van het verbruik voor eindgebruikers
• Periode: De implementatie van het nieuwe systeem begon najaar 2016 en werd volgens planning volledig in gebruik genomen aan het begin van 2017.